اگر مطلب بوم مدل کسب و کار را در میان مقالات آموزشی طراوان دیده باشید، حتما متوجه اهمیت طراحی این بوم در کسب و کار خود شده‌اید. اما در این مطلب می‌خواهیم شما را با جنبه‌های دیگر این بوم و بخش‌های مختلف آن بیشتر آشنا کنیم. شناخت بیشتر با این بوم و طراحی دقیق آن، می‌تواند راهبردی‌ترین مسئله در آینده‌ی کسب و کار شما باشد. سعی کردیم تا نکات کلیدی در طراحی بوم مدل کسب و کار را به سادگی برای شما بیان کنیم، تا درک بهتری از این موضوع پیدا کنید.
طراحی بوم مدل کسب و کار
اگر مطلب گذشته طراوان را درباره‌ی بوم مدل کسب و کار و بیزینس مدل دنبال کرده باشید، اکنون آشنایی نسبی را با این موضوع دارید. در این بوم می‌توانید تمامی پیشنیازها، کارها و فعالیت‌ها، مشتریان، جریانات هزینه و درآمد، ارزش‌های برند و محصول و همینطور راه‌های ارتباطی را با مشتریان مشاهده کرد. اهمیت این مدل، تنها در ارائه آن به صندوق‌های سرمایه گذاری و تامین کنندگان مالی برای گرفتن پول اولیه راه اندازی کسب و کار نیست. بلکه با داشتن درک درست و طراحی خوب این مدل، شما در هر کسب و کاری موفق خواهید شد. مهم نیست که تا چه اندازه وسعت کاری دارید؛ از بزرگترین شرکت‌ها با حرفه‌ای‌ترین تیم‌های کاری تا کوچک‌ترین استارتاپ‌های با چند همکار، از این مدل استفاده می‌کنند. در واقع طراحی بوم مدل کسب و کار به شما کمک می‌کند تا با دیدن یک نگاه، 9 بخش و جز کسب و کارتان را مشاهده کنید.
قبل از طراحی هر مدل کسب و کاری باید به سوالاتی پاسخ دهید، که در ادامه کار به شما کمک می‌کنند. پاسخ دقیق، شفاف و بدون اغراق به این سوالات می‌تواند نتیجه گیری شما از مدل را تا همان میزان دقیق و منسجم کند. در لیست زیر، سوالاتی را به شکل پیش فرض برای شما آماده کرده‌ایم. در نظر داشته باشیدف هر کسب و کاری، لیست سوالات مختص به خود و در نتیجه بوم مختلف به خود را دارد، چپس سعی نکنید تا از یک بوم برای چند کار استفاده کنید.
- مخاطب هدف ما چه کسانی هستند؟
- قرار است چه نوع خدمتی به مشتریان داده شود؟
- آیا خدمات یا محصولات ما برای مشتریان ارزشمند است؟
- با تولید و ارائه محصول یا خدمات ما، چه تفاوتی در بازار ایجاد کرده‌ایم؟
- قرار است چطور مشتری‌ها را جذب و حفظ کنیم؟
- روش‌های کسب درآمد ما به چه شکل است؟
- روش‌های توزیع محصولات یا ارائه خدمات به چه شکل است؟
- بازاریابی کسب و کار ما چطور صورت می‌گیرد؟
- هزینه‌های جاری کسب و کار چطور پرداخت می‌شود؟
- درآمدهای کسب و کار چطور دریافت می‌شود و آیا ارزش زمان و هزینه‌های اولیه را دارد؟
اجزای بوم مدل کسب و کار
- همکاران کلیدی: در اولین گام باید مشخص کنید، چه افراد، موسسات یا شرکت‌هایی در کنار شما قرار دارند و با شما به عنوان "همکار" کار می‌کنند. در نظر داشته باشید شرکت‌هایی که از شما خدمات می‌گیرند، همکار شما نیستند. تنها چیزهایی را ذکر کنید که در هزینه‌ها و سودهای کسب و کار ذی‌نفع هستند. تمامی تامین کنندگان، تولید کنندگان، سرمایه گذاران و توسعه دهندگان، همکاران شما به حساب می‌آیند. باید سعی کنید تا تبادل اطلاعات یا محصولات را بین این همکاران کلیدی بهبود ببخشید. از طرفی با بستن قراردادهای مناسب، همکاری‌تان را بهینه و طولانی مدت کنید.
- فعالیت‌های کلیدی: کسب و کار شما، در کنار تمامی همکاران خود، فعالیت‌هایی را انجام می‌دهند که قرار است در لیست خدمات ارائه شده به مشتریان قرار بگیرد. یادتان نرود تمامی فعالیت‌های "کلیدی" باید در این لیست قرار بگیرند. اگر به یک مشتری بدون دریافت هزینه یا بدون انجام کار خاصی، خدمتی ارائه می‌کنید، این فعالیت کلیدی نیست. شما کارهایی را باید مشخص کنید، که برای شما هزینه‌های مالی و زمانی دارند. هنگامی که این فعالیت‌ها به درستی نوشته شده باشد، منجر به تهیه لیست باکیفیت ارزش‌ها و مشخص بودن درآمدها می‌شود.
